1. อานิสํสทสฺสาวีกถาวณฺณนา

[547] วิภาคทสฺสนตฺถนฺติ วิสภาคทสฺสนตฺถนฺติ วุตฺตํ โหติฯ นานาจิตฺตวเสน ปฏิชานนฺตสฺส อธิปฺปายมทฺทนํ กถํ ยุตฺตนฺติ วิจาเรตพฺพํฯ อารมฺมณวเสน หิ ทสฺสนทฺวยํ สห วทนฺตสฺส ตทภาวทสฺสนตฺถํ อิทํ อารทฺธนฺติ ยุตฺตนฺติฯ อนุสฺสววเสนาติอาทินา น เกวลํ อนิจฺจาทิอารมฺมณเมว ญาณํ วิปสฺสนา, อถ โข ‘‘อนุปฺปาโท เขม’’นฺติอาทิกํ นิพฺพาเน อานิสํสทสฺสนญฺจาติ ทีเปติฯ

อานิสํสทสฺสาวีกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. อมตารมฺมณกถาวณฺณนา

[549] สุตฺตภเยนาติ ‘‘ปาริมํ ตีรํ เขมํ อปฺปฏิภยนฺติ โข, ภิกฺขเว, นิพฺพานสฺเสตํ อธิวจน’’นฺติ (สํ. นิ. 4.238) อสํโยชนิยาทิภาวํ สนฺธาย เขมาทิภาโว วุตฺโตติ เอวมาทินา สุตฺตภเยนาติ ทฏฺฐพฺพํฯ

อมตารมฺมณกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. รูปํสารมฺมณนฺติกถาวณฺณนา

[552-553] อารมฺมณตฺถสฺส วิภาคทสฺสนตฺถนฺติ ปจฺจยฏฺโฐ โอลุพฺภฏฺโฐติ เอวํ วิภาเค วิชฺชมาเน ปจฺจโยลุพฺภานํ วิเสสาภาวํ กปฺเปตฺวา อกปฺเปตฺวา วา สปฺปจฺจยตฺตา โอลุพฺภารมฺมเณนปิ สารมฺมณเมวาติ น คเหตพฺพนฺติ ทสฺสนตฺถนฺติ วุตฺตํ โหติฯ

รูปํสารมฺมณนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. อนุสยาอนารมฺมณาติกถาวณฺณนา

[554-556] อปฺปหีนตฺตาว อตฺถีติ วุจฺจติ, น ปน วิชฺชมานตฺตาติ อธิปฺปาโยฯ

อนุสยาอนารมฺมณาติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. ญาณํอนารมฺมณนฺติกถาวณฺณนา

[557-8] ตสฺส ญาณสฺสาติ มคฺคญาณสฺสาติ วทนฺติฯ

ญาณํอนารมฺมณนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. วิตกฺกานุปติตกถาวณฺณนา

[562] อวิเสเสเนวาติ อารมฺมณสมฺปโยเคหิ ทฺวีหิปีติ อตฺโถฯ

วิตกฺกานุปติตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. วิตกฺกวิปฺผารสทฺทกถาวณฺณนา

[563] สพฺพโสติ สวิตกฺกจิตฺเตสุ สพฺพตฺถ สพฺพทา วาติ อิมมตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อนฺตมโส มโนธาตุปวตฺติกาเลปี’’ติฯ วิตกฺกวิปฺผารมตฺตนฺติ วิตกฺกสฺส ปวตฺติมตฺตนฺติ อธิปฺปาโยฯ

วิตกฺกวิปฺผารสทฺทกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. นยถาจิตฺตสฺสวาจาติกถาวณฺณนา

[565] อนาปตฺตีติ วิสํวาทนาธิปฺปายสฺส อภาวา มุสาวาโท น โหตีติ วุตฺตํฯ

นยถาจิตฺตสฺสวาจาติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ